03-02-2023 HB-Café Eindhoven: De innerlijke wereld en belevingen van de hoogbegaafde
Door: Truus van der Kaaij
“It is not the giftedness of IQ, it is the giftedness of seeing the world in a way that other people do not see and perhaps cannot even imagine” (Sternberg, 2020).
Truus van der Kaaij neemt ons in het HB-café Eindhoven op 3 februari mee naar de innerlijke wereld en de belevingen van hoogbegaafdheid. Truus introduceert de avond als volgt:
“Ik wil het met u hebben over het innerlijk van de hoogbegaafde. In de wetenschap kreeg dit thema schaarse aandacht. De focus lag, in navolging van toonaangevend Amerika, op onderwijs en hoe de hoogbegaafde kan komen tot prestaties; weinig over hoe deze mensen zichzelf kunnen herkennen en goed/beter met zichzelf kunnen omgaan. Ondanks deze focus op onderwijs en prestaties is er ook in het onderwijs nog steeds alle reden om breder te kijken naar wat het betekent om hoogbegaafd te zijn.
Denk aan de vele hoogbegaafde onderpresteerders, diegenen die zich verstoppen, en de vier problematische profielen van de zes leerling-profielen die Neihart onderscheidde (de Creatieve/uitdagende, de Ondergronds-gaande, de Risicovolle en de Dropout begaafde). Slechts 30% van de intellectueel begaafden wordt academisch getalenteerd (Gagné, 2021).
Bovendien is de wetenschapscultuur aan de universiteiten ook vandaag de dag nog altijd gebaseerd op de mechanistische-materialistische grondstellingen van de 19e eeuw over het leven, de evolutie, de mens, de natuur en de kosmos. Dit resulteert in de concentratie van de wetenschap op fysica, chemie en biologie. De mens primair bezien als machine en als productie-eenheid (à la Taylor).
Op 3 februari beschouwen we de hoogbegaafde breder en dieper. Wat zou het voor het begrijpen van hoogbegaafdheid betekenen als we een ruimer, interdisciplinair mens- en wereldbeeld hanteren? Welke inzichten en mogelijkheden doen zich dan voor?
Hoogbegaafdheid is veel meer dan een goed verstand. Hoogbegaafden beleven hun omgeving intensiever en ze zijn gevoeliger op veel fronten; hoogbegaafdheid impliceert ook bepaalde fysiologische kenmerken, zoals gevoeliger ingewanden en andere gevoeligheden zoals allergieën en stofwisselings – en neurochemische verschillen. In mijn onderzoek (2016) naar de relatie hoogbegaafdheid en levensbeschouwing gaf 35% van de 234 respondenten aan bekend te zijn met een buitenzintuiglijke ervaring.
We kijken naar een mogelijke evolutionaire verklaring van het verschijnsel hoogbegaafdheid, waarin het accent ligt op bewustzijn in plaats van op intelligentie. Een verschuiving die door middel van een – al vele decennia gebruikt – medisch differentiatie model komt tot psychologische profielen die te identificeren zijn. Wetenschap spreekt van de profielen ‘Aandacht’, ‘Affectie’ en ‘Actie’. Het profiel Affectie (gevoel) heeft onze aandacht. Ook omdat creativiteit (gevoel) wordt gezien als het meest voorkomende risico signaal voor suïcide, gevolgd door depressie, isolatie, onderpresteren, stress, verlies en overexcitabilities.
De theorie van de Poolse psychiater Kazimierz Dąbrowski’s met de vijf bijbehorende overexcitabilities (psychomotorisch, zintuigelijk, intellectueel, imaginatief en emotioneel) komt aan de orde, en door middel van individuele opdrachten kijken we o.a. naar onze innerlijke biografie. De ontwikkelingspotentie van hoogbegaafden kan via emoties, waarden, moraliteit en levensbeschouwing uitlopen in spiritualiteit, te beschouwen als instrument voor ontwikkeling van zelfinzicht en vormgeven van structuur in eigen gedrag.”
Over Truus van der Kaaij
Truus verzorgt workshops en lezingen, en werkt aan diverse projecten (o.a. studie doctorate candidate). Tijdens haar studie voor Specialist in Gifted Education (ECHA, European Council for High Ability) ontdekte ze in 2003 de persoonlijkheidstheorie van Dabrowski en droeg ze die sindsdien uit.
Ze was docententrainer bij InHolland ‘Hoogbegaafdheid Realiseren’, gaf oudercursussen en advies aan scholen (VO) over de begeleiding van hoogbegaafden. Ze had haar eigen coachpraktijk en leidde de Zomer Academie voor volwassen hoogbegaafden. Ze is medeoprichter van de maatschap Leren Filosoferen. In het begin van haar carrière was ze docent Engels, remedial teacher/intern begeleider en dyslexie-specialist.
De hypothese dat hoogbegaafden ruimer bewust zijn was het resultaat van vele jaren observatie, wetenschappelijke intuïtie, logisch denken en meer dan 40 jaar metafysische studie.
Tot ziens op vrijdag 3 februari.
Team HB Café Eindhoven
Wilfried, Monique, Jantine
Locatie: Academisch Genootschap, Parklaan 93 in Eindhoven. Er is volop gratis parkeergelegenheid op het parkeerterrein achter het Genootschap. Toets daarvoor in het navigatiesysteem het adres Fazantlaan 16 in Eindhoven in. De slagboom bij het parkeerterrein gaat vanzelf voor je open en van daaraf loop je via een klein voetpad naar de hoofdingang van het gebouw. Kom je met de trein, dan is het ongeveer 10-15 minuten lopen.
Tijd: Inloop vanaf 19:00 uur. Aanvang 19:30 uur. Afsluiting ca. 21:30 uur, met aansluitend gelegenheid om na te praten met een drankje.
Entree: € 17,50 per persoon incl. 1 consumptie
Aanmelden:
Door het invullen van het formulier hieronder schrijf je je in voor dit HB-Café. Je inschrijving wordt omgezet in een definitieve deelname zodra het IHBV het bijbehorende entreegeld à € 17,50 p.p. heeft ontvangen.
Je kunt direct online betalen via iDEAL of Bancontact/Mister Cash. Betaal je liever op een later moment, maak dan gebruik van de instructies in de mail die je spoedig ontvangt.
Krijg je geen mail, of gaat er iets anders mis, meldt dit dan bij het IHBV via administratie@ihbv.nl.