24-03-2017 en 21-4-2017 HB-Café Utrecht: HB, als je (g)een idee hebt
Midden in Utrecht in een zaaltje van het Se7en restaurant vond vrijdag 24 maart het HB-café plaats. Deze bijeenkomst stond volledig in het teken van de eerste kennismaking met hoogbegaafdheid. De opkomst was groot en om 19:30 zaten 30 enthousiaste mensen klaar om meer kennis te vergaren over een thema dat voor hen nog heel veel vragen opriep.
De bijeenkomst startte met de misverstanden over hoogbegaafdheid. In onder andere de media wordt hoogbegaafdheid vaak puur en alleen gezien als een hoog IQ, terwijl dat slechts een (klein) onderdeel is van het totale plaatje. Een interessante toevoeging kwam vanuit het publiek. iemand vertelde dat hij er van overtuigd is dat een hoog IQ niet per definitie nodig is om hoogbegaafd te zijn. Een uitdagende gedachtegang, al staat in de huidige kenmerkenlijst nog wel dat iemand pas onder hoogbegaafd valt, wanneer er een IQ van 130 of hoger is. Daarbij worden meer kenmerken en karaktereigenschappen toegevoegd.
Uiteraard verschilt het per persoon of iemand wel of niet zijn IQ wilt testen om meer duidelijkheid te kunnen verschaffen. Enkele IQ testen zijn:
• Binet Simon test (eerste IQ-test)
• De Wechsler Adult Intelligence Scale (WAIS)
• Raven’s Progressive Matrices
• Cattell’s Culture Fair (CFIT)
• De Groninger Intelligentie Test (GIT)
Belangrijk is om een onderscheid te maken tussen hoog intelligent en hoogbegaafd. Bij hoogbegaafd-heid spelen veel meer kenmerken een belangrijke rol. Het is vrij complex om al deze aspecten in een duidelijke, complete definitie samen te vatten. Daarom zijn er enkele modellen ontwikkeld.
Een van die modellen is het Delphimodel, in 2007 ontwikkeld door twintig experts die gespecialiseerd zijn in het thema hoogbegaafdheid. Volgens hen leunden de voorgaande modellen teveel op IQ en moest er meer aandacht komen voor andere aspecten rondom hoogbegaafdheid. De beschrijving is: “Een hoogbegaafde is een snelle en slimme denker, die complexe zaken aankan. Autonoom, nieuwsgierig en gedreven van aard. Een sensitief en emotioneel mens, intens levend. Hij of zij schept plezier in creëren.”
Een ander ‘model’ is het Zijnsluik. Volgens Prof. dr. Tessa Kieboom zijn niet alleen de cognitieve elementen van belang bij hoogbegaafdheid, maar spelen veel meer kenmerken een belangrijke rol. Zo is het Zijnsluik ontstaan.
Tijdens de ontdekkingstocht naar hoogbegaafdheid zijn er vijf fases van Comming out:
1. Not knowing – onbewust zijn
2. Erkennen – Coming out
3. Verkennen – onderzoeken
4. Relaties
5. Integreren
En daarnaast ook 5 fases van rouw:
1. Ontkenning
2. Woede
3. Marchanderen
4. Verdriet en depressie
5. Aanvaarding
Vaak is het niet zo dat iemand van een fase naar de volgende fase gaat en zo slechts eenmaal de stadia doorloopt. De verschillende fases kunnen meer gezien worden als een cyclus, waarin iemand meerdere cyclussen zou kunnen doorlopen.
Tussen de verdiepende informatie was er veel ruimte voor interactie. Dit bracht veel erkenning en herkenning, twee sleutelbegrippen waar veel hoogbegaafde personen behoefte aan kunnen hebben. Waar doorgaans het gevoel kan leven dat men zich aan moet passen in gesprekken met anderen, leken de gesprekken op deze avond soepeler en op hetzelfde level te verlopen. De nieuwe kennis kan uiteraard veel nieuwe inzichten en verdieping brengen. Echter, de overeenstemming, warmte en openheid waren misschien nog wel het meest kenmerkend voor deze mooie avond.