Hoogbegaafdheid: wat is het en hoe zit dat bij jou?

Verslag HB-café Alkmaar 10 februari 2017
Thema: “Hoogbegaafdheid: wat is het en hoe zit dat bij jou?”
Spreekster: Rianne van de Ven
Locatie: Sfeervolle herenhuis ‘Genegen’ in hartje Alkmaar

In een prachtige locatie vindt de eerste editie van het HB-café Alkmaar plaats, georganiseerd dor Daisy Sanches, Winanda Maljaars en Nick Grooff. Onder het genot van een heerlijk (fairtrade en biologisch) kopje koffie maken we kennis met andere HB-ers (en partners-van) uit de regio. Het is een succesvol begin: alle kaarten zijn verkocht. Het is een mooi divers gezelschap. Aanvankelijk beginnen de gesprekken voorzichtig, aan het eind van de avond is iedereen geanimeerd aan het praten en worden gegevens uitgewisseld. In de pauzes en bij de borrel achteraf worden we ronduit verwend door de mensen van Genegen. Heerlijke huisgemaakte, fairtrade en biologische zoete en hartige hapjes passeren de revue.
Het thema van de avond gaat over wat hoogbegaafdheid eigenlijk is en wat het voor jou betekent. Dat het meer is dan een hoog IQ daar zijn de meesten het wel over eens. Wat komt er nog meer bij kijken en wat betekent dat voor jou? Spreekster Rianne van de Ven, zelf hoogbegaafd, coach van hoogbegaafde volwassenen en voorzitter van het IHBV, neemt ons in een avond mee in dit thema.

Rianne begint door ons mee te nemen in de geschiedenis van hoogbegaafdheid in de wetenschap en toont ons hoe onderzoekers hoogbegaafdheid in (veelal meerdimensionale) modellen hebben proberen weer te geven. Denk aan modellen zoals dat van Renzulli/Mönks en het model van Gagné.

Rianne benadrukt dat veel modellen gericht zijn op ‘kunnen’ en ‘worden’(wat vooral gericht is op kinderen). Voor volwassenen is hoogbegaafdheid echter ook een kwestie van ‘zijn’. Modellen zoals dat van Tessa Kieboom hebben ‘zijn’ er meer nadrukkelijk in verwerkt. Zij spreekt in haar model over een ‘denkluik’ en een ‘zijnsluik.’ Ook het Delphi-model is een voorbeeld waar meer ruimte is voor ‘zijn.’ Dit model is ontwikkeld door twintig (hoogbegaafde) experts op het gebied van hoogbegaafdheid. Grappig detail: één van deze experts zat in de zaal vanavond. Waar het Delphi-model als eindresultaat een definitie van hoogbegaafdheid heeft, is het visuele model dat aan het formuleren van deze definitie heeft bijgedragen uiteindelijk een heel bruikbaar model gebleken. In het model zie je drie onderdelen:

1.De binnenwereld van de hoogbegaafde:
Hoogintelligent (denken), autonoom (zijn), rijk geschakeerd (voelen).
2.De interactie met zijn omgeving (maatschappij):
Gedreven, nieuwsgierig (willen), scheppingsgericht (doen), hoogsensitief (waarnemen).
3.Het samenspel van karaktereigenschappen die veel invloed hebben op die interactie en de binnenwereld (samenspel):
Creatief, snel, intens en complex.

Het model blijkt heel herkenbaar voor een groot deel van de aanwezigen. Door middel van samenwerkingsopdrachten verkennen we het model in groepjes. Per onderdeel verkennen we hoe je de eigenschappen bij jezelf herkent. Het blijkt even wennen te zijn om daar met elkaar in groepjes over te spreken, maar uiteindelijk ontstaan en prachtige, diepgaande en hilarische gesprekken. Er blijkt veel herkenning onderling. Vrijwel iedere hoogbegaafde aanwezige herkende het model bij zichzelf en toch zijn er veel individuele verschillen, wat de kracht van het model lijkt te zijn.

In het nagesprek werd besproken hoe je om kunt gaan met de soms ingewikkelde of hinderlijke kanten van het hoogbegaafd zijn. Meerdere manieren werden genoemd, zowel wetenschappelijk als alternatieve werkwijzen. Rianne benadrukt hierbij dat er niet één goed pad is. Dat het vooral belangrijk is dat je weet wat er mogelijk is en je eigen pad kiest. Op de site van het IHBV is een leaflet te downloaden hierover (‘Hoe kies ik een passende hulpverlener of begeleider?’)

Het eerste HB-café in Alkmaar kan niets anders dan een succes genoemd worden. De volgende HB-cafés in Alkmaar zijn op 21 april, 23 juni, 13 oktober en 15 december 2017

Marleen Halsema