Verslag HB-Café Zuid-West 30 juni 2016.
Hoogbegaafden hebben vaak een heel ander beeld van zichzelf en hun manier van communiceren, dan anderen van hen hebben. Wat hoogbegaafden zelf zien of bedoelen, wordt lang niet altijd zo gezien of opgevat door hun omgeving. Dat kan leiden tot misverstanden, irritaties, onbegrip en conflicten.
Pauline van der Veeken, burnout-coach en imagoconsultant, begon de avond met een ‘eerste-indruk-rondje’. “Je maakt altijd een eerste indruk, of je wilt of niet. Het effect van een eerste indruk is allesbepalend, omdat er meteen informatie wordt verwerkt en een oordeel wordt gevormd. Wat zegt je uitstraling over je? Wat doen je houding en de kleding die je draagt?”
Het bleek dat veel van de 28 aanwezigen daar eigenlijk nooit zo over hadden nagedacht. “Ik ben nooit zo bezig met de buitenkant,” merkte een van de deelnemers op. “De meeste hoogbegaafden niet, denk ik. Ik vind het niet zo belangrijk hoe ik eruit zie, maar anderen letten er blijkbaar wel op. Dat is – hoe raar het ook klinkt – een eyeopener voor mij.”
In twee rijen tegenover elkaar, kregen de deelnemers een aantal vragen uit Het Imago Spel voor de ander: Hoe kom ik op je over als ik binnenstap? Denk je dat ik impulsief ben of gestructureerd? Hoeveel paar schoenen denk je dat ik heb? Wat voor auto denk je dat ik rij? Wat ga je je van mij herinneren? Welke naam vind je dat bij mij past?
Het was een bij vlagen hilarische oefening, met toch wel verrassende uitkomsten en antwoorden. “Ik werd gezien als open en sociaal en daar ben ik heel blij mee, want dat had ik zelf nooit zo gezien” schreef iemand op het evaluatieformulier. “Iemand noemde mij degelijk en betrouwbaar. Dat vond ik een mooi compliment.”
In een tweede oefening, in vier kleinere groepen, koos iedereen een kleur uit. Na een korte voorstelronde – wie ben je, wat doe je en waarom kies je die kleur – mocht iedere deelnemer zijn kaartje omdraaien om te kijken welke eigenschappen bij die kleur passen. “Past die kleur bij je? Kleuren zeggen iets over je karakter, maar ook over je bedoelingen,” aldus Pauline. “Draag je vaak ruitjes? Dan kom je over als rechtlijnig en precies. Pas je kleding dus aan aan je bedoelingen en aan hoe je wilt overkomen bij de ander.”
Na de pauze ging het meer over communicatie. Uit een eenvoudige test kwamen verschillende communicatietypes tevoorschijn: D (dominant, direct, daadkrachtig, dynamisch), I (inspirerend, ideeën, innovatief, invloed), S (samen, sociaal, stabiel, support) en C (consciëntieus, collegiaal, consequent, controle). Waar het gros van de Nederlandse bevolking onder de S-types valt, bestond de grootste groep bij het HB-Café opvallend genoeg uit C-types (en ja: veel ruitjesoverhemden!).
Pauline legde uit hoe je de verschillende types kunt herkennen en hoe ze communiceren. “Als je zelf begrijpt hoe je communiceert en begrijpt hoe degene tegenover je communiceert, kun je daar gebruik van maken,” vertelde Pauline. “Iets gedaan krijgen van een D vergt immers een andere aanpak dan iets gedaan krijgen van een S.”
Het gedeelte over hoe je die communicatie nu gericht kunt gebruiken als hoogbegaafde, sneeuwde jammer genoeg een beetje onder doordat een eerdere discussie behoorlijk wat tijd vrat. Daarom nog even de karakteristieken en tips op een rijtje:
Communicatie met een D: heeft hekel aan routine, grootste angst is verlies van controle, geef een D uitdaging, hou het kort en resultaatgericht, zorg voor resultaten en laat dat zien.
Communicatie met een I: heeft hekel aan negativiteit en lijstjes, grootste angst is afwijzing en niet aardig gevonden worden, geef een I erkenning en complimenten en geef positieve kritiek.
Communicatie met S: heeft hekel aan onenigheid, houdt van verbinding en rust, grootste angst is verlies van zekerheden, geef een S dus waardering en tijd, maak een sociaal praatje en geef bevestiging, maar zeker een hoogbegaafde S wil niet gecontroleerd worden.
Communicatie met een C: houdt van kwaliteit en controle, heeft een hekel aan fouten maken, kritiek krijgen en snelle, impulsieve beslissingen, zorg in communicatie met een C voor structuur, geef een helder doel en laat een hoogbegaafde C zelf de tijd indelen.
Een aantal aanwezigen had andere verwachtingen van de avond (meer lezing dan workshop) en miste specifiek op hoogbegaafden gerichte inhoud, maar de waardering voor zowel onderwerp en inhoud als voor Pauline was hoog: in beide gevallen 7,6 gemiddeld. Ook gaven de meesten aan wel iets te kunnen met de oefeningen en tips. “Ik heb meer inzicht gekregen in hoe anderen me zien en hoe ik zelf communiceer,” schreef iemand op het evaluatieformulier. “Het was niet wat ik had verwacht, maar het was zeker verrassend en leerzaam,” schreef een ander. Een berichtje van een van de deelnemers de volgende dag zei ook veel: “Ik was eerlijk gezegd sceptisch en had niet verwacht dat ik er iets mee zou kunnen, maar het blijkt een waardevol cadeautje. Ik zat vanochtend in een gesprek en herkende meteen de D in degene tegenover me. Ik begreep nu eindelijk waarom ik altijd zo’n moeite had met die man en waarom ik altijd het gevoel had niet op waarde te worden geschat. Wat me voorheen nooit lukte, lukte nu wel: hem laten inzien wat mijn kwaliteiten (als S-type) zijn en hoe die kunnen worden ingezet.”
Foto’s: Sandra van Dijk / momentenfotograaf.nl
