Verslag HB-café Alkmaar 21 april 2017
Thema: “Dabrowski”
Spreekster: Truus van der Kaaij
Locatie: Sfeervolle herenhuis ‘Genegen’ in hartje Alkmaar
Op dezelfde prachtige locatie als de vorige keer, namelijk ‘Genegen’, vindt de tweede editie van het HB-café Alkmaar plaats. De avond is wederom volgeboekt. We worden weer ontvangen met heerlijke koffie en thee en de sfeer is goed.
Vanavond staat er een interessant thema op de planning, namelijk de persoonlijkheidsontwikkeling volgens de Poolse psychiater Kazimierz Dabrowski. Een pittig thema en daarom juist zo leuk.
Truus legt ons uit dat volgens Dabrowski onze emoties de motor zijn voor persoonlijkheidsontwikkeling en dat deze niet verloopt zonder crises. Persoonlijkheid is niet het startpunt maar het doel van onze ontwikkeling. Het vijfde stadium, het ultieme doel van de persoonlijkheidsontwikkeling, is slecht voor een enkeling haalbaar. Een periode van crisis geeft ons de kans om te groeien en een stadium hoger te komen, maar het kan ook voorkomen dat we uiteindelijk weer terugkeren in het vorige stadium.
Truus neemt ons ook nog mee langs de vijf ‘overexitabilities,’ oftewel de domeinen waarbinnen creatieve en begaafde individuen op een intense manier ervaren en reageren, namelijk: psychomotorisch, zintuiglijk, intellectueel, imaginatief en emotioneel.
Truus legt dwarsverbanden tussen hoogbegaafdheid en stoornissen met vergelijkbare kenmerken, zoals autisme en ADHD. Er zijn inderdaad mensen die zowel hoogbegaafd zijn als een van deze stoornissen hebben (wat ook wel ‘dubbel bijzonder’ wordt genoemd). Helaas zijn er ook misdiagnoses. Truus vertelt dat het probleem vaak is dat er te weinig kennis is bij de psychologen en psychiaters die de diagnoses stellen. In de opleiding tot psycholoog of psychiater wordt er weinig aandacht aan hoogbegaafdheid geschonken. Bovendien is het vaak lastig om te achterhalen waar de oorsprong van bepaalde kenmerken ligt. Volgens Truus is een van de manieren om daarachter te komen aan de behoefte van kinderen te voldoen en ze op hun niveau uit te dagen en vervolgens kijken of bepaalde symptomen verdwijnen.
Journaliste Petra Bies van het Noord-Hollands Dagblad was er deze avond ook bij en schreef dit erover in de zaterdageditie NHD Schagen e.o. van 29 april:
Dat Truus van der Kaaij gevraagd is om te komen spreken over de visie van Kazimierz Dabrowski is een doordachte keuze. Zij is kenner van het werk van deze Poolse psychiater en filosoof, die de theorie van de positieve desintegratie ontwikkelde en die vaststelde dat creatieve en (hoog)begaafde mensen aangeboren op een intense manier reageren op de vijf vlakken van: psychomotorisch, zintuiglijk, intellectueel, verbeelding en emotioneel. Ze praten bijvoorbeeld veel en spelen graag met taal, zijn levendig en altijd bezig, hebben behoefte aan levensbeschouwing, kennen een niet te stillen leerhonger en een enorme fantasie, en ervaren sterke emoties en stemmingswisselingen. Kenmerken die in de zaal voor een feest der herkenning zorgen.
Het blijft niet bij de visie van Dabrowski, Van der Kaaij slaat links en rechts zijpaden in met andere onderzoekers, over hoogbegaafdheid als ’tragic gift’ en ook dat ene lijstje met bevindingen dat ze samenstelde naar aanleiding van eigen ervaringen. Neem de vasthoudendheid. Hoogbegaafden zijn slecht in opruimen, in het dingen weggooien. ,,Want je weet altijd weer iets waarvoor je het zou kunnen gebruiken.’’ Ook het stoppen met een gesprek of het verbreken van verbintenissen valt hoogbegaafden zwaar.
In de zaal wordt druk geknikt. Ook de 57-jarige Eline (’liever geen achternaam’), woonachtig in Alkmaar en werkzaam in Den Helder, herkent zich in veel dingen. Neem de leerhonger. Binnenkort start ze met een cursus Hebreeuws. Met als achterliggend doel: de Bijbel in de oorspronkelijke taal lezen. Het is een ijver die de docenten op de middelbare school nooit in haar vermoed zouden hebben. ,,Ik hing maar een beetje in de bank, ik kon me gewoon niet concentreren, de lesstof boeide me absoluut niet. Ik heb uiteindelijk de havo gedaan. Met ook nog één keer zakken.’’ Pas twintig jaar geleden viel het kwartje. ,,Het vermoeden bestond dat mijn zoontje hoogbegaafd was. Ik ging naar een bijeenkomst voor ouders en iemand raadde mij daar aan de Mensa-test te doen. Die haalde ik.’’ Contact met andere hoogbegaafden vindt ze fijn. ,,Je kunt je dan echt even opladen.’’
Na het deel van Truus hebben we nog even om te genieten van een borrel met een lekker hapje erbij. Er is tijd tekort om met elkaar na te praten, maar we hebben elkaar ook zoveel te vertellen. En Truus vertelde ons al dat we het moeilijk vinden om een gesprek te beëindigen.
Het tweede HB-café in Alkmaar was al met al weer een succes te noemen.
Volgende HB-cafés in Alkmaar zijn:
23 juni 2017 met “Keuzestress of keuzevrijheid?” door Daisy Sanches
20 oktober 2017
12 december 2017
Marleen Halsema